Αναθεώρηση Θεσμικού Πλαισίου του Τ.Ε.Ε.

Λαμία, Οκτώβριος 2017 

Η αναθεώρηση του ισχύοντος θεσμικού μας πλαισίου είναι προτεραιότητα, που τεκμηριώθηκε διαχρονικά με πολλά και διάφορα επιχειρήματα. Δυστυχώς όμως, από τα όργανα των διοικήσεων του ΤΕΕ, κατέληξε να συζητείται χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσμα επί μια 15ετία τουλάχιστον. Η κατάσταση θεωρείται ως μία από τις σύγχρονες πληγές του κλάδου, που μας βαθμονομεί απέναντι στις προκλήσεις της εποχής και τις επίκαιρες ανάγκες στα πλαίσια των εξελίξεων στις επιστήμες, στην εκπαίδευση, στις τεχνολογίες και γενικά στην άσκηση του επαγγέλματος.

Απαιτούνται εύστοχες και αποτελεσματικές αλλαγές για περισσότερο αποδοτικές λειτουργίες του Τ.Ε.Ε., με ανοιχτές διαδικασίες που θα διασφαλίζουν σε θέματα συμμετοχής των Μηχανικών στην ανάπτυξη της χώρας μας.

Ένα από τα βασικότερα μειονεκτήματα σε ότι έχει σχέση με την αξιοποίηση του επιστημονικού δυναμικού της χώρας, είναι η ταύτιση των Ακαδημαϊκών Τίτλων σπουδών με τις άδειες (δηλαδή με άλλα λόγια τις δυνατότητες) για την άσκηση των επαγγελμάτων. Η Πολιτεία ασχολείται μόνο με τους τίτλους σπουδών και όχι με τις αναγκαίες ρυθμίσεις για την ουσιαστική διευθέτηση του προβλήματος. Σε μια κοινωνία όμως που θέλει να λέγεται σύγχρονη, οι δυνατότητες επαγγελματισμού των Επιστημόνων της δεν απονέμονται ούτε ταυτίζονται μόνο με Ακαδημαϊκούς Τίτλους και με τα έτη ανεξέλεγκτων προγραμμάτων σπουδών. Προκύπτουν μέσα από κοινές για όλους, στα πλαίσια της ισοπολιτείας και ίσης αντιμετώπισης, αξιόπιστες διαδικασίες Πιστοποίησης ικανοτήτων των ενδιαφερομένων. Για όλα αυτά όμως -και δυστυχώς- από τους αρμόδιους δεν εκδηλώνεται καμία ουσιαστική φροντίδα. Εάν βέβαια υπήρχαν οι διασφαλισμένες διαδικασίες για την αξιοκρατική «Πιστοποίηση Ικανοτήτων» των Επιστημόνων μας, θα μπορούσε και ο ρόλος του Τ.Ε.Ε. να είναι διαφορετικός. Θα μπορούσε τα προβλήματα να συζητούνται σε εντελώς άλλη βάση και το Τεχνικό Επιμελητήριο να συμπεριλάμβανε στις δομές του -διακριτά και διαβαθμισμένα- τα επαγγέλματα της πυραμίδας των τεχνικών, με σαφή διάκριση των ικανοτήτων για την παροχή Υπηρεσιών, δηλαδή με καθορισμό των επαγγελματικών τους δικαιωμάτων. 

Σε σχέση με όλα τα παραπάνω είναι φανερό ότι η αναθεώρηση του θεσμικού μας πλαισίου, σχετίζεται άμεσα με την οριοθέτηση του επιστημονικού ρόλου των μελών μας ή γενικότερα των αποφοίτων της τεχνικής μας εκπαίδευσης (στάθμες πτυχίων, διαβάθμιση σπουδών κ.λπ.) και επίσης με τον καθορισμό (σωστότερα επανακαθορισμό) των επαγγελματικών δικαιωμάτων για όλες τις ειδικότητες των Μηχανικών και αποφοίτων των σχολών Τ.Ε.Ι. Πρόκειται για θέματα κυρίαρχα που  οι συζητήσεις για τις λύσεις τους πρέπει κάποτε να τελεσφορήσουν. Διαφορετικά είναι φανερό ότι υπάρχει άμεσος κίνδυνος, οι προσπάθειες αλλαγών στο θεσμικό μας πλαίσιο να τελούν διαχρονικά υπό αναθεώρηση.   

Παρόλα αυτά και επειδή ήδη δρομολογήθηκε στο σώμα της Αντιπροσωπείας η σχετική διαδικασία, οι κατ’ αρχήν προτάσεις μας -που για τους παραπάνω λόγους θα μπορούσε μελλοντικά και να διαφοροποιηθούν- περιληπτικά έχουν ως εξής : 

1. Το ΤΕΕ να παραμείνει Ν.Π.Δ.Δ. με περιφερειακή διάρθρωση σε όλη τη χώρα, η οποία πρέπει να αντιστοιχεί στις αιρετές Περιφέρειες, με πιθανές αποκλίσεις για τις νησιωτικές ή τις δυσπρόσιτες χερσαίες περιοχές. Στους κόλπους του Τ.Ε.Ε. να υπάρχει η δυνατότητα ίδρυσης εταιρειών για επιστημονικούς, κοινωνικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς με δυνατότητες παροχής υπηρεσιών υψηλού επιπέδου. Σήμερα σχεδόν σε όλους τους τομείς των δραστηριοτήτων μας οι ανάγκες για τη διεπιστημονική προσέγγιση των προβλημάτων έγιναν κανόνας.   

2. Τα μέλη του Τ.Ε.Ε. θα είναι Διπλωματούχοι απόφοιτοι Πολυτεχνείων ή ισότιμων σχολών του εξωτερικού, μετά από απόκτηση της άδειας άσκησης επαγγέλματος. Σε αυτή την κατεύθυνση η σημερινή κατάσταση που ισχύει για τη χορήγηση αυτών των αδειών πρέπει να αναθεωρηθεί σύμφωνα με τις σύγχρονες επιστημονικές και διεθνείς απαιτήσεις. Εναλλακτικά και για τους αποφοίτους ισότιμων σχολών του εξωτερικού μπορεί να προβλεφθεί ότι οι άδειες άσκησης του επαγγέλματος θα αποκτώνται στις χώρες που ολοκληρώθηκε ο κύκλος των σπουδών τους.     

3. Το Τ.Ε.Ε. να έχει ουσιαστική δυνατότητα συμμετοχής και έκφρασης γνώμης για τη διαμόρφωση του πλαισίου των επαγγελματικών δικαιωμάτων των μελών του, τις ακαδημαϊκές ισοτιμίες και γενικά όλων των αναγκαίων ρυθμίσεων στα πλαίσια καθορισμού των δικαιωμάτων της πυραμίδας του τεχνικού δυναμικού της χώρας.

Να αναβαθμισθούν οι διαδικασίες χορήγησης των αδειών άσκησης επαγγέλματος, που ήδη παραπάνω αναφέρθηκε, ώστε να υπάρξει και η προοπτική της πλήρους ανταπόκρισής μας σε φλέγοντα θέματα όπως είναι η θεσμοθετημένη κατοχύρωση άμεμπτων διαδικασιών για την πιστοποίηση ικανοτήτων των νέων επαγγελματιών μας. Και εδώ προέχει ο σαφής καθορισμός των απαραίτητων προϋποθέσεων οι οποίες θα εγγυώνται αδιάβλητες κρίσεις.

4.  Να συμπεριληφθούν στους σκοπούς του Τ.Ε.Ε. οι δυνατότητες  γνωμοδότησης για την ίδρυση νέων Σχολών Μηχανικών ή Τμημάτων όπως και για τον καθορισμό ακαδημαϊκών ισοτιμιών σε όλα τα επίπεδα του τεχνικού δυναμικού της χώρας.

5.  Στην Κεντρική Αντιπροσωπεία -όργανο κυρίαρχο που «χαράσσει» την πολιτική του Τ.Ε.Ε.- το σώμα των Μηχανικών να εκπροσωπείται ανάλογα με τον αριθμό των μελών μας που ανά περιφέρεια θα συμμετέχουν στις εκλογικές διαδικασίες. Οι υποψήφιοι να ψηφίζονται μόνο από τα μέλη των Τμημάτων στα οποία ανήκουν. Να εξετασθεί η δυνατότητα συμμετοχής των μελών μας στις εκλογικές διαδικασίες με ηλεκτρονική ψηφοφορία. Και βεβαίως εάν υπάρχουν οι ικανές & αναγκαίες προϋποθέσεις η πρόταση να υιοθετηθεί.   

6.  Άμεση εκλογή, με απλή αναλογική και καθολική ψηφοφορία για τον Πρόεδρο της Δ.Ε. του Τ.Ε.Ε. όπως επίσης και τους Προέδρους των Δ.Ε. στα Περιφερειακά Τμήματα. Οι Πρόεδροι για την εκλογή τους κρίνεται σκόπιμο να συγκεντρώνουν κατ’ ελάχιστο το 40% των προτιμήσεων. Εάν αυτό δεν επιτευχθεί από την πρώτη εκλογή, η διαδικασία ξαναγίνεται μεταξύ των δύο επικρατέστερων υποψηφίων.

7. Να μειωθεί ο αριθμός των αιρετών μελών της Κεντρικής Αντιπροσωπείας που κατά τη γνώμη μας δεν πρέπει να υπερβαίνει τα «171» τακτικά μέλη. Ο αριθμός των μελών στις Περιφερειακές Αντιπροσωπείες να είναι αναλογικά αυτός που με τις έως  σήμερα ισχύουσες διατάξεις προκύπτει. Οι εκλογές για την ανάδειξη των αντιπροσώπων να γίνονται με τις ισχύουσες διατάξεις. Το ίδιο να γίνεται και με την εκλογή των Προέδρων της Κεντρικής και των Περιφερειακών Αντιπροσωπειών.

8. Τα Προεδρεία της Κεντρικής & των Περιφερειακών Αντιπροσωπειών εκλέγονται με τη συγκρότηση κοινού ψηφοδελτίου στο οποίο οι υποψήφιοι θα δηλώνουν και τις αρμοδιότητες που επιθυμούν να τους ανατεθούν.

Κατ’ αντιστοιχία -δηλαδή με τη συγκρότηση κοινού ψηφοδελτίου- προτείνεται να γίνεται και η εκλογή μελών των Δ.Ε. από την Κεντρική Αντιπροσωπεία όπως και από τις Αντιπροσωπείες των Περιφερειακών Τμημάτων.

9. Μετά από την εκλογή των μελών του οργάνου της Διοικούσας Επιτροπής και σε κοινό ψηφοδέλτιο η Αντιπροσωπεία να εκλέγει τα μέλη του Προεδρείου της Δ.Ε., σύμφωνα με το εκδηλωμένο ενδιαφέρον των υποψηφίων σε ότι αφορά καθήκοντα που εάν εκλεγούν θα ήθελαν να ασκήσουν.

Στις εκλογές ανάδειξης του Προεδρείου της Αντιπροσωπείας όπως και των μελών της κάθε Δ.Ε. ο αριθμός των υποψηφίων μπορεί να περιορισθεί, ώστε να μην είναι για παράδειγμα μεγαλύτερος του διπλασίου των μελών του οργάνου.

Όταν παραστεί ανάγκη αναπλήρωσης μέλους (Προεδρείου της Αντιπροσωπείας και Διοικούσας Επιτροπής) και από τις διενεργηθείσες εκλογικές διαδικασίες δεν υπάρχει η δυνατότητα αναπλήρωσης, διενεργούνται εκλογές με ειδική αυξημένης συμμετοχής ψηφοφορία μεταξύ των μελών της Αντιπροσωπείας.   

10. Η διάρκεια θητείας των οργάνων διοίκησης του Τ.Ε.Ε. θα ανανεώνεται με τη διενέργεια εκλογών σε ορισμένο χρόνο, ανά τετραετία.

Η επανεκλογή στα αξιώματα Προέδρου του Τ.Ε.Ε., του Προέδρου της Δ.Ε. σε κάθε Περιφερειακό Τμήμα, γενικά των προεδρείων Διοικουσών Επιτροπών αλλά και των Προεδρείων των Αντιπροσωπειών, προτείνεται να επιτρέπεται το πολύ για δύο θητείες διοίκησης. Αντίστοιχα των μελών Διοικουσών Επιτροπών και των Νομαρχιακών Επιτροπών, για τρεις θητείες διοίκησης. Οι συγκεκριμένοι όροι της δυνατότητας επανεκλογής, πρέπει να ισχύουν σε κάθε περίπτωση ανάθεσης καθηκόντων, ακόμα και εάν οι εκλεγόμενοι για διάφορους λόγους υποχρεωθούν να ασκήσουν τα καθήκοντά τους σε μικρότερο  χρονικό διάστημα από την τετραετή θητεία για την οποία εκλέχθηκαν. Επίσης, για την εκπλήρωση των όρων αυτών και για ΟΛΑ τα μέλη των οργάνων Διοίκησης του Τ.Ε.Ε. (σε κεντρικό ή περιφερειακό επίπεδο) να προσμετρούνται και οι έως σήμερα θητείες, από τις εκλογές του 2013 και μεταγενέστερα. Εξαιρούνται οι Πρόεδροι που η εκλογή τους εξαρτάται από την όπως παραπάνω άμεση και καθολική ψηφοφορία.

11. Στις Π.Ε. (Νομούς) της Περιφέρειας -που εδρεύει η Διοικούσα Επιτροπή κάθε Τμήματος- δεν υπάρχει λόγος να λειτουργεί και Νομαρχιακή Επιτροπή. Εξαίρεση πρέπει να αποτελέσουν οι γεωγραφικές ενότητες της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας, που λόγω μεγάλου αριθμού μελών ΟΛΟΙ οι Νομοί πρέπει να έχουν τις δικές τους Νομαρχιακές Επιτροπές.    

Άμεση εκλογή των Νομαρχιακών Επιτροπών, μόνο από τα μέλη των Π.Ε.

Στις εκλογές αυτές συμμετέχουν και εκλέγονται τα μέλη που έχουν μόνιμη κατοικία ή την έδρα των επαγγελματικών τους δραστηριοτήτων στην Π.Ε. (Νομό) και χωρίς τον προαναφερόμενο περιορισμό ως προς τη δυνατότητα επανεκλογής των για τις θητείες που πιθανά έχουν συμμετάσχει από το έτος 2013 μέχρι σήμερα. Όμως η επανεκλογή στα αξιώματα το οργάνου της Νομαρχιακής Επιτροπής θα πρέπει στο μέλλον να καθορίζεται αντίστοιχα με τα παραπάνω αναφερόμενα, δηλαδή τρεις το πολύ θητείες για τα απλά μέλη και δύο θητείες για τα μέλη των Προεδρείων τους.          

Οι Νομαρχιακές Επιτροπές θα εκλέγουν το προεδρείο τους και για τα θέματα που αφορούν το Νομό πρέπει να έχουν αυτόνομη δυνατότητα λειτουργίας, στα πλαίσια όμως των πολιτικών που διαμορφώνεται από τα όργανα της Αντιπροσωπείας και της Δ.Ε. του Τμήματος. Η επιμέλεια των θεμάτων διανομαρχιακού ή ευρύτερου ενδιαφέροντος θα γίνεται από τα όργανα Διοίκησης του Τμήματος, όμως μετά από συζήτηση με τη συμμετοχή των Νομαρχιακών Επιτροπών. Ελάχιστη προϋπόθεση για όλα αυτά είναι η θεσμική υποστήριξη του έργου των Νομαρχιακών Επιτροπών, με την πρόβλεψη διάθεσης των απαραίτητων οικονομικών πόρων.

12. Η Εκλογή των Επιστημονικών Επιτροπών Ειδικοτήτων να γίνεται με απλή αναλογική από την Αντιπροσωπεία και τη δυνατότητα να προτείνονται ως μέλη τους ειδικοί επιστήμονες -τακτικά ή ομότιμα μέλη του Τ.Ε.Ε.- που έχουν εκλεγεί τουλάχιστο για μία θητεία ως μέλη των οργάνων διοίκησης. Οι Ε.Ε.Ε. εκλέγουν τα Προεδρεία τους και παράγουν έργο στα πλαίσια του ρόλου των, με τα μέλη τους να έχουν μόνο δικαίωμα λόγου στις συνεδριάσεις της Αντιπροσωπείας και καμία δυνατότητα συμμετοχής στις ψηφοφορίες.

Στα Περιφερειακά Τμήματα επίσης, πρέπει να προβλεφθούν ανάλογες διαδικασίες για τη συγκρότηση 3μελών Επιστημονικών Επιτροπών, ανά ειδικότητα. Το πλαίσιο λειτουργίας των Επιτροπών θα αφορά τη συνδρομή τους σε εξειδικευμένα θέματα για τη λήψη αποφάσεων, στο όργανο της Αντιπροσωπείας.          

13. Τα Περιφερειακά Τμήματα πρέπει να απεμπλακούν από το ισχύον σύστημα διάθεσης των πόρων του Τ.Ε.Ε. ώστε στην κατεύθυνση των σκοπών ιδρύσεως και λειτουργίας του Επιμελητηρίου, να υπάρξει η προοπτική αυτόνομης λειτουργίας τους. Επίσης πρέπει να προβλεφθεί η ιδιαίτερη δυνατότητα οικονομικής ενίσχυσης των Περιφερειακών Συλλογικών Οργάνων των Μηχανικών και για δραστηριότητες που εναρμονίζονται με τους σκοπούς του Τ.Ε.Ε.   

14. Οι Μόνιμες Επιτροπές του Τ.Ε.Ε. με κυρίαρχο γνώρισμα την καλοπροαίρετη διάθεση των μελών μας για την παραγωγή του όποιου έργου, κάτω από το βάρος των καθημερινών επαγγελματικών προβλημάτων και αναγκών είναι από χρόνια γνωστό ότι λειτουργικά έχουν ατονήσει και δεν αποδίδουν. Είναι απαραίτητο το θέμα να αντιμετωπισθεί με νεότερο και πλέον αποτελεσματικό τρόπο. Στα πλαίσια αυτά προτείνεται οι Μόνιμες Επιτροπές υποστήριξης του έργου των οργάνων διοίκησης του Τ.Ε.Ε., να συγκροτούνται μετά από πλήρως αιτιολογημένη εισήγηση της Διοικούσας Επιτροπής και με σχετική απόφαση της Αντιπροσωπείας σε μία από τις πρώτες συνεδριάσεις της θητείας της. Οι συγκεκριμένες Επιτροπές πρέπει να είναι ολιγομελείς και ευέλικτες -σε επίπεδο Περιφερειακών Τμημάτων να έχουν το πολύ έως 5 μέλη- και για την παραγωγή του έργου τους θεωρείται απαραίτητο να λειτουργούν απρόσκοπτα και με προκαθορισμένη θεματολογία ή διαδικασίες. Σε σχέση με αυτά και για την ευχερέστερη διαχείριση των προβλημάτων, από τα όργανα διοίκησης (Αντιπροσωπεία και Διοικούσα Επιτροπή), θα επιδιώκεται η θεματική διακήρυξη του έργου των Επιτροπών με τη σαφέστατη οριοθέτηση του αντικειμένου που αυτές θα επιμελούνται και συνδυασμένα με τον προσδιορισμό των κατ’ ελάχιστο απαιτούμενων αμοιβών για τη διασφάλιση της παροχής των εξειδικευμένων υπηρεσιών από τα μέλη.       

Να εκσυγχρονισθούν τα πλαίσια για την εκπόνηση των Πραγματογνωμοσυνών και Διαιτησιών όπως και των πειθαρχικών διαδικασιών. Να επανακριθεί η δυνατότητα συμμετοχής των Δημοσίων Υπαλλήλων στα όργανα πειθαρχικού ελέγχου.

Η αποδοτικότητα της δρομολογημένης προσπάθειας αναθεώρησης του Θεσμικού Πλαισίου του Τ.Ε.Ε. στις μέρες μας έχει ιδιαίτερη αξία. Μέσα από αυτή θα κριθούν πολλά. Από τις προοπτικές μας ως επιστημονικός κλάδος μέχρι και την ευστοχία των εθνικών μας προσπαθειών στα πλαίσια ανάταξης της ιστορικά πρωτοφανούς οικονομικής δυσπραγίας. Συνεπώς και σε ότι μας αφορά θα ήταν αδύνατο να μη  δηλώσουμε ότι θα συμβάλουμε με κάθε καλή διάθεση. Ακόμα και εάν χρειασθεί, βεβαίως μετά από διάλογο, να ανασκευάσουμε τις θέσεις και απόψεις μας. Αρκεί να διασφαλίζονται οι ελάχιστες προϋποθέσεις, με σημαντικότερες την αξιοπιστία & κοινωνική αναγνώριση του ρόλου του Τεχνικού Επιμελητήριου και τη μεγαλύτερη δυνατή ενεργή συμμετοχή -ειδικότερα των νεότερων συναδέλφων- στις τάξεις του. 

ΠΑΙΔΕΙΑ & ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ

ΕΙΣΗΓΗΣΗ στη Συνεδρίαση της Αντιπροσωπείας του Τ.Ε.Ε. στις 10 και 11 Ιουνίου 2017

Για το συγκεκριμένο θέμα στο χώρο του Τ.Ε.Ε. έγιναν πάρα πολλές συζητήσεις και χύθηκε πολύ μελάνι. Τα προβλήματα αφορούν όλους τους Μηχανικούς -από τους νεότερους μέχρι τους παλαιότερους- όπως επίσης και το σύνολο των απαιτήσεων στη βάση των ραγδαίων τεχνολογικών και επιστημονικών εξελίξεων αλλά και τη συνεπαγόμενη εναρμόνισή μας στις νέες συνθήκες. Οι απόψεις που διαχρονικά «σφυρηλατήθηκαν» στους κόλπους του Τ.Ε.Ε. και άσχετα με το βαθμό που μπορεί επίκαιρα να αξιοποιούνται, έχουν ιδιαίτερη αξία.

Στον τομέα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, οι απαιτήσεις για τα θέματα αναβάθμισης και εκσυγχρονισμού των παρεχόμενων σπουδών χρονίζουν. Οι τομές για απαραίτητες θεσμικές αλλαγές πρέπει να είναι γενναίες. Κυρίως στην κατεύθυνση διασφάλισης πόρων με τη συνέργια ιδιωτικών κεφαλαίων. Χωρίς τις διάφορες ιδεοληπτικές αγκυλώσεις που βεβαίως υποβαθμίζουν ή ετεροχρονίζουν την αντιμετώπιση των πολλών προβλημάτων. Και βέβαια με απόλυτο σεβασμό στη διασφάλιση του δημόσιου χαρακτήρα του εκπαιδευτικού συστήματος της χώρας μας. Πόσες από τις «αναβαθμίσεις» σχολών T.E.I. έγιναν με βάση των απαραίτητων από το Νόμο διαδικασιών αξιολόγησης ;  Σε όλη τη διάρκεια της μεταπολίτευσης, η Κοινωνία μας βιώνει την ανεκδιήγητη «κόντρα» μεταξύ Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. Κατάσταση, που δεν έχει καμιά σχέση με την πραγματικότητα και εκτός των άλλων φέρεται να ανατροφοδοτείται δυστυχώς σκόπιμα από όσους ιδιοτελώς «ποντάρουν» στο υποτιθέμενο πρόβλημα. Ζήτημα που έχει συνδράμει στην αναβίωση των πολιτικών της μικροεξυπηρέτησης και του «κατόπιν ενεργειών μου», στον ευαίσθητο χώρο της παιδείας. Ακόμα και σήμερα την εποχή των καταιγιστικών επιστημονικών εξελίξεων και επιτευγμάτων. Παράλληλα, τα ανά περίπτωση εξ ίσου σοβαρά θέματα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, που παραμένουν χωρίς προοπτικές διευθέτησης, πληθαίνουν. Αναξιοκρατία, νεποτισμός, διαχειριστικές αταξίες και άλλες ιδιαιτερότητες, συνθέτουν μια ζοφερή πραγματικότητα, που επιδρά διαλυτικά, αποθαρρύνει και χρεώνεται απ’ ευθείας στην πνευματική ηγεσία του τόπου.

Η διαχρονική παραμέληση των αναγκών για τη θέσπιση και εφαρμογή σωστών κανόνων σε ότι αφορά τις ελάχιστες προϋποθέσεις ίδρυσης και λειτουργίας των Ιδρυμάτων Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, είχε ως αποτέλεσμα να καταλήξουμε στην κατ’ επανάληψη δημιουργία Σχολών και Τμημάτων με όμοιους ή επικαλυπτόμενους κύκλους σπουδών. Και φθάσαμε αισίως στα  ΑΕΙ / ΑΤΕΙ. Τη γνωστή και απαράδεκτη κατάσταση της παιδείας των δύο ταχυτήτων. Χωρίς συσχέτιση ή διερεύνηση για τις εργασιακές προοπτικές των αποφοίτων και της αξιοποίησης των επιστημόνων μας στους τομείς παραγωγικών δραστηριοτήτων. Παραγκωνίζοντας μέχρι και την επιβεβλημένη αναβάθμιση των σπουδών για την ανταπόκρισή τους στις ραγδαίες επιστημονικές εξελίξεις.  Ως αποτέλεσμα έχουμε τη μαζικότατη παραγωγή «επιστημόνων» και όπως είναι λογικό σταματάμε εδώ, αφού σύμφωνα με τον Ο.Ο.Σ.Α. στον τομέα της έρευνας κατέχουμε σταθερά την τελευταία θέση.

Για τους Μηχανικούς η δρομολόγηση των διαδικασιών κατάργησης των σχολών στα Τ.Ε.Ι. που αντίστοιχές τους λειτουργούν στα Α.Ε.Ι. είναι η καλλίτερη προοπτική. Διαφορετικά πρέπει το ταχύτερο να υπάρξει διαβάθμιση των παρεχομένων σπουδών και γνώσεων. Δυστυχώς όμως, με τις έως τώρα επιλογές δε φαίνεται να ενδιαφέρει η ουσία αλλά ο τύπος. Το βασικό κριτήριο κατάταξης των σχολών είναι τα έτη σπουδών και όχι η ύπαρξη αξιολογημένων προγραμμάτων με τις όσο γίνεται καλλίτερες προοπτικές για την αφομοίωσή τους. Και στη συνέχεια έχουμε τις ανεπάρκειες της Πολιτείας. Με χαρακτηριστικότερη αυτή «του ότι δηλώσεις είσαι». Και όπως είναι φυσικό οι απαιτήσεις για ρύθμιση του θέματος των αδειών άσκησης επαγγέλματος και πιστοποίησης των επιστημονικών ικανοτήτων, στα αζήτητα.

Όμως οι δυνατότητες επαγγελματισμού των Επιστημόνων σε μια κοινωνία, που θέλει να είναι σύγχρονη, δε μπορεί ποτέ να απονέμονται. Ούτε είναι δυνατό να ταυτίζονται με τους όποιους τίτλους σπουδών ή να θεωρούνται προϊόν επιβράβευσης της ήσσονος προσπάθειας. Σε ότι αφορά το Τ.Ε.Ε. τα θέματα είναι λίγο πολύ γνωστά. Οι άδειες άσκησης επαγγέλματος των μελών μας χορηγούνται με την τήρηση της «γνωστής» σε όλους διαδικασίας και ειλικρινά δεν επιθυμούμε να γίνει εκτενέστερη αναφορά για το θέμα.

Εάν βέβαια η Πολιτεία είχε τη βούληση να δρομολογηθούν διαδικασίες Πιστοποίησης όλων των τεχνικών επαγγελμάτων, τότε και ο ρόλος του Τ.Ε.Ε. θα μπορούσε να είναι διαφορετικός. Θα ήταν δυνατό τα προβλήματα να συζητούνται σε άλλη βάση και με άλλες προοπτικές, ώστε το Τεχνικό Επιμελητήριο να συμπεριλάμβανε ίσως στις δομές του -προφανώς διακριτά και με αξιοκρατική διαβάθμιση- και άλλα από τα επαγγέλματα της πυραμίδας των τεχνικών, με τη σαφή οριοθέτηση του ρόλου και των επαγγελματικών τους δυνατοτήτων. Και θα μπορούσε ίσως να ευελπιστούμε -για να ασχοληθούμε λίγο με το μέλλον και τις νεότερες γενιές- στη συνδρομή του Τ.Ε.Ε. με όσο γίνεται περισσότερο ολοκληρωμένες προσεγγίσεις ως προς την ικανοποίηση διακριτών αναγκών, όπως είναι η παγκόσμια ύφεση στην αγορά εργασίας. Μέσω δημιουργίας πλέγματος οριζόντιων διασυνδέσεων με εργοδοτικά κέντρα ή την πιθανή αναθεώρηση -μετά από τεκμηριωμένη διερεύνηση- των επαγγελματικών μας κατευθύνσεων, με «στροφή» στις νέες τεχνολογίες, το περιβάλλον, την ενέργεια και την καινοτομία.

Συνεπώς στην περίπτωση που υπάρχει από την πολιτεία ειλικρινής διάθεση για την αντιμετώπιση αυτής της καθ’ όλα ζοφερής πραγματικότητας, εμείς πάντα εδώ ήμαστε να συζητήσουμε και να καταθέσουμε προτάσεις. Σήμερα και μετά τις αλλαγές της ισχύουσας νομοθεσίας (άρθρο 24 ν. 4233/2014 και άρθρο 29 ν. 4439/2016) διαμορφώθηκαν πράγματι άλλες συνθήκες και έχουμε νεότερα δεδομένα. Παρά το ότι φθάσαμε στο σημείο η «ρύθμιση του επαγγέλματός μας» να γίνεται σε ένα άρθρο Νομοσχεδίου για τα καύσιμα και άσχετα εάν κάποιος μπορεί να διαφωνεί ή όχι με όσα δρομολογήθηκαν, στο ενδιάμεσο διάστημα έχουμε εξελίξεις. Τουλάχιστον σε ότι σχετίζεται με το έργο των επιτροπών. Όμως ας παρατηρηθεί ότι η διευθέτηση αυτών των προβλημάτων με ευρύτερο Κοινωνικό ενδιαφέρον δε γίνεται μόνο με όσα εμείς ίσως επιδιώκουμε. Για πάρα πολλούς λόγους και κυρίως επειδή το συγκεκριμένο πρόβλημα ΔΕ ΜΠΟΡΕΙ, ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΠΡΕΠΕΙ να απασχολεί μόνο τους Μηχανικούς. Υπάρχουν και άλλα ΑΕΙ, εκτός από τις Πολυτεχνικές σχολές, που είναι πενταετούς φοιτήσεως. Υπάρχουν και άλλοι απόφοιτοι ΑΕΙ οι οποίοι έχουν αντίστοιχα -ίσως και περισσότερα- προβλήματα με τους απόφοιτους σχολών «ΑΤΕΙ». Υπάρχουν και άλλα επιμελητήρια της χώρα, που οι διοικήσεις τους θα έπρεπε να συνεργούν με το Τ.Ε.Ε. για την αντιμετώπιση τέτοιων θεμάτων.

Η κατάσταση την οποία τα μέλη μας βιώνουν σήμερα στον επαγγελματικό στίβο, είναι απαράδεκτη. Ο συνδικαλισμός που ασκήθηκε στους κόλπους του Τεχνικού Επιμελητήριου, είχε διαχρονικά ελάχιστα αποτελέσματα.  Τα επαγγελματικά δικαιώματα των Διπλωματούχων Μηχανικών βρίσκονται στην εποχή του 1935. Κάποιες ανά περίπτωση νεότερες ρυθμίσεις μόνο ως επί μέρους λύσεις ή ανεπαρκέστατες προσπάθειες μπορεί να χαρακτηρίζονται.
Είναι ολοφάνερο ότι τα περισσότερα από τα εκκρεμή προβλήματα θα έπρεπε να είναι διευθετημένα από ΧΘΕΣ. Οι διεργασίες που στο Τ.Ε.Ε. δρομολογούνται κρίνεται αναγκαίο να γίνουν αποδοτικότερες και με αξιοποίηση των πραγματικών δυνατοτήτων του φορέα, οι οποίες επίσης φαίνεται να ξεθώριασαν ή απωλέσθηκαν. Οι απαιτήσεις για να οικοδομήσουν οι Μηχανικοί άρρηκτες σχέσεις και κοινό αγωνιστικό μέτωπο με την κοινωνία μας και τις παραγωγικές της δομές, είναι επίκαιρες όσο ποτέ. Εξ άλλου, αποδείχθηκε περίτρανα ότι η διευθέτηση των εκκρεμών προβλημάτων μας, εμπεριέχει και ένα σημαντικό μέρος από τις μεταρρυθμίσεις και δομικές αλλαγές που γενικότερα χρειάζεται ο τόπος. Με αυτά λοιπόν ως δεδομένα, μία από τις σοβαρότερες υποχρεώσεις του Τ.Ε.Ε. είναι να πείθονται οι αρμόδιοι.

Το Τεχνικό Επιμελητήριο είναι πολιτικός και κοινωνικός φορέας. Η προάσπιση του κοινού δημοσίου συμφέροντος των πολιτών, υποχρεώνει (όπως εμείς τουλάχιστο πιστεύουμε) το ΤΕΕ να τάσσεται υπέρ της πιστοποίησης /κατοχύρωσης των επαγγελματικών δικαιωμάτων ΟΛΩΝ των απασχολούμενων στον τεχνικό τομέα. Από τον εμπειροτέχνη, τον απόφοιτο μέσων σχολών, τον απόφοιτο των ΙΕΚ, των ΤΕΙ και της Ανώτατης εκπαίδευσης. Όλοι έχουν έναν υπεύθυνο ρόλο, όλοι μπορούν να ασκήσουν ένα επάγγελμα με ενδιαφέρον και λογική κοινωνικής προσφοράς. Όλοι καλούνται να συνεργαστούν σε μια ομάδα μελέτης και έργου. Με γνώμονα βέβαια ότι η πρόσβαση στην εργασία έχει ως βασική προϋπόθεση την ύπαρξη της εργασίας και όχι την όποια κατοχύρωση επαγγελματικών δικαιωμάτων.  

Η παραγωγή τεχνικών στη χώρα μας είναι στρεβλή. Η δομή των τεχνικών επαγγελμάτων έχει απροσδιόριστη μορφή και όχι πυραμιδική όπως θα έπρεπε. Γνωρίζουμε ότι στην Ευρώπη η τάση στις σχολές από τις οποίες αποφοιτούν Διπλωματούχοι Μηχανικοί, είναι ο χρόνος σπουδών να αυξάνεται. Υπάρχουν σχολές με 4, 5 ή 6 χρόνια σπουδών. Τα 4ετή προγράμματα σπουδών παράγουν εξειδικευμένους Μηχανικούς σε ένα στενό πεδίο γνώσεων, όμως οι παραγωγικές δυνατότητες των χωρών τους εγγυώνται την απασχόληση. Στην Ελλάδα αυτό δε μπορεί να συμβεί. Τα «5» χρόνια ενιαίων σπουδών είναι προϋπόθεση και εκ των πραγμάτων δεν θα έπρεπε να υπάρχουν τα Α.Τ.Ε.Ι. Οι απόφοιτοί τους, εκτός από τα εργασιακά και την απασχόληση, αντιμετωπίζουν το καθόλου αμελητέο πρόβλημα της σύγκρουσης συνθηκών εργασίας με προσδοκίες που τους καλλιεργήθηκαν στη Σχολή τους.

Τα Τ.Ε.Ι. ή θα έπρεπε να  γίνουν κανονικές Πολυτεχνικές σχολές με τις προϋποθέσεις που τα Πολυτεχνεία λειτουργούν (έτη σπουδών, καθηγητές, εργαστήρια, χρηματοδότηση), ή να επανέλθουν στη λογική παραγωγής ανώτερων στελεχών εφαρμογής ή να κλείσουν. Ήταν  μια πάγια θέση του Τ.Ε.Ε. που διαμορφώθηκε πριν από 15 ή 20 χρόνια και η οποία όμως από την πολιτεία παραγνωρίστηκε. Μας προέκυψαν τα Α.Τ.Ε.Ι., χωρίς καμιά τεκμηρίωση.  

Οι τεχνολόγοι μηχανικοί έχουν επαγγελματικά δικαιώματα που εάν «ποσοτικοποιηθούν», είναι περίπου στο 80% των δικαιωμάτων των Διπλωματούχων Μηχανικών. Χρειάζονται νέο καθορισμό, όπως επανακαθορισμό ή απ’ αρχής καθορισμό χρειάζονται και τα δικαιώματα της μεγάλης πλειοψηφίας (αν όχι όλων) των Διπλωματούχων Μηχανικών. Η εξειδίκευση βέβαια των επαγγελματικών δικαιωμάτων δεν είναι άσχετη με τις επιλογές, που γίνονται για τη διαμόρφωση των προγραμμάτων σπουδών των Σχολών. Και εδώ πρέπει να κάνουμε μια ιδιαίτερη αναφορά για όσα τα τελευταία χρόνια διαδραματίζονται στο Τ.Ε.Ε. Φθάσαμε να μη γίνονται μεταξύ μας δεκτά ούτε τα αυτονόητα. Με αμετροέπειες, απαράδεκτες διχογνωμίες και διαφορετικές προσεγγίσεις ανά ειδικότητα, που δε σχετίζονται με την πραγματικότητα.  

Με πολλούς τρόπους μέχρι σήμερα αποδείχθηκε ή μπορεί να τεκμηριώνεται ότι ο μεγαλύτερος πλουτοπαραγωγικός πόρος της χώρας μας, παράλληλα με τον τουρισμό και τη ναυτιλία, ήταν και είναι το επιστημονικό της δυναμικό (ποιοτικά και ποσοτικά) και ειδικότερα των Διπλωματούχων  Μηχανικών. Για εμάς δεν είναι νοητό να υποσκάπτεται άλλο από την πολιτεία αυτός ο πλούτος, ούτε και μπορεί στις μέρες μας οι αρμόδιοι να παρακάμπτουν συστηματικά τα αυτονόητα, υπηρετώντας:

α) Τη δικαίωση όσων σχολών υπάρχουν, συγκαλύπτοντας τις όποιες σκοπιμότητες και χωρίς να αξιολογούνται οι ανάγκες της Παιδείας ή της ανάπτυξης για τη χώρα.

β) Την ικανοποίηση στόχων, οι οποίοι διαμορφώνονται εκτός Ελλάδας και ταιριάζουν σε επιδιώξεις και στις δομές άλλων χωρών της ΕΕ, παρά τις γνωστές προβλέψεις των Συνθηκών και Κανονισμών που καθορίζουν ότι η Παιδεία μας είναι εθνική υπόθεση.

γ) Την παραγνώριση των απαιτήσεων για τη σωστή και δίκαιη απονομή των επαγγελματικών δικαιωμάτων μας, χωρίς γραφειοκρατικές λογικές και άλλες σκοπιμότητες.

δ) Την υποβάθμιση του ρόλου των φορέων και ΝΠΔΔ, όπως για παράδειγμα είναι το ΤΕΕ, που στην καλλίτερη περίπτωση αντιμετωπίζονται ως «φορείς της συντήρησης και αποκλεισμού μεγάλων κατηγοριών επαγγελματιών από την αγορά».

Οι Διπλωματούχοι Μηχανικοί είναι απόφοιτοι 5ετούς κύκλου σπουδών στα Πολυτεχνεία ή ισότιμες Πολυτεχνικές Σχολές και θα έπρεπε να έχουν πλήρη δικαιώματα στην άσκηση του επαγγέλματος με το υψηλότερο επίπεδο τεχνικής ευθύνης, για τη μελέτη, σχεδιασμό, έλεγχο, επίβλεψη, αποτίμηση, αξιολόγηση και ολοκληρωμένη λειτουργία, συντήρηση και διαχείριση έργων, συστημάτων, εγκαταστάσεων, διεργασιών, δικτύων κ.α.

Τα προσόντα αυτά ανταποκρίνονται στο πλαίσιο γνώσεων που οδηγεί στο επίπεδο «7» του Ευρωπαϊκού Πλαισίου Επαγγελματικών Προσόντων και αφορά: Πολύ εξειδικευμένες γνώσεις, μερικές από τις οποίες είναι γνώσεις αιχμής σε ένα πεδίο εργασίας ή σπουδής, ως βάση για πρωτότυπη σκέψη ή και έρευνα. Κριτική επίγνωση για τα θέματα του γνωστικού αντικειμένου σε ένα πεδίο αλλά και για τη διασύνδεσή τους με διαφορετικά επιστημονικά πεδία.

Με τις παραπάνω προοπτικές δε θα μπορούσε να διαφωνεί κανείς μας. Αρκεί να υπάρχει  όμως ταυτόχρονα και η διασφάλιση των ελάχιστων προϋποθέσεων, όπως : 
1. Ο σαφής καθορισμός των επαγγελματικών δικαιωμάτων ΟΛΩΝ των υπόλοιπων αποφοίτων της τεχνικής παιδείας με ευταξία και σωστή διαβάθμιση. Και αυτό τονίζεται ιδιαίτερα επειδή με τη νοοτροπία που διακατέχονται οι αρμόδιοι υπάρχει κίνδυνος στους απόφοιτους των Πολυτεχνείων να απονεμηθούν «τίτλοι» ενώ σε όλους τους υπόλοιπους «δικαιώματα» και
2. Η θεσμική καθιέρωση αξιόπιστων και αδιάβλητων διαδικασιών για την πιστοποίηση της επάρκειας των επαγγελματιών μας. Με διαφάνεια, αξιοκρατία, δίκαιη & ισότιμη μεταχείριση όλων των ανά περίπτωση ενδιαφερομένων.

                                                                                     ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΣ ΑΓΩΝΑΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ
Στέλιος Ζαχαρόπουλος

                                                                                                                  Τοπογράφος Μηχανικός

Καλώς ήλθατε

Καλώς ήλθατε στη σελίδα του Δημοκρατικού Αγώνα Μηχανικών.
Εδώ αναρτούμε τις αρχές, τις σκέψεις και τις προτάσεις μας για ένα καλύτερο Τ.Ε.Ε.