Μελέτες και έργα για την ΑΝΑΠΤΥΞΗ της
Ενδοχώρας ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΣΤΕΡΕΑΣ ΕΛΛΑΔΑΣ.
Δύο μελέτες κόστους 8,6 εκατ. ευρώ στον άξονα
Λαμίας – Καρπενησίου (η μία από τη Λαμία έως Καστρί και η δεύτερη από το
Νεοχωράκι μέχρι τη σήραγγα Τυμφρηστού) ανακοινώθηκαν στις αρχές Οκτωβρίου κατά
την επίσκεψη στην περιοχή μας της Επιτρόπου κας Κρέτσου και του Υπουργού
υποδομών κ.Σπίρτζη.
Ο υπόψη οδικός άξονας είναι πριν πολλά χρόνια γνωστό
ότι αναδείχθηκε σαν μία από τις πλέον σημαντικές προτεραιότητες για την ανάπτυξη
της ενδοχώρας μας. Η σήραγγα Τυμφρηστού και ο δρόμος δυτικά από αυτή μέχρι το
Καρπενήσι αρχικά είχαν χρηματοδοτηθεί από τα Μ.Ο.Π. και συνολικά είχαν δοθεί
στην κυκλοφορία το 1999.
Για το τμήμα από το Νεοχωράκι έως Τυμφρηστό δεν
είναι η πρώτη φορά που την τελευταία 25ετία χρηματοδοτούνται μελέτες. Οι προκαταρκτικές
μελέτες άρχισαν από το 1993. Την περίοδο 2000-2005 η προσπάθεια εντάθηκε και από
το Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε. /Δ.Μ.Ε.Ο. ανατέθηκε να μελετηθούν : α) Η Ανατολική πρόσβαση στη σήραγγα του Τυμφρηστού,
με αποτέλεσμα την ολοκλήρωση της μελέτης αναγνώρισης από το Νεοχωράκι έως τη
Σήραγγα και β) Το τμήμα που αφορούσε την
παράκαμψη της Μακρακώμης για το οποίο ολοκληρώθηκε στη φάση της μελέτης αναγνώρισης
από το Παλιούρι μέχρι την Πτελέα, ενώ σε επίπεδο οριστικής μελέτης και έργων το
αντικείμενο που έχει εκπονηθεί αφορά μόνο τα 13,5 χιλ. του δρόμου.
Στα υπόλοιπα τμήματα του υπόψη οδικού άξονα και
ειδικότερα από Λαμία έως Παλιούρι μέχρι σήμερα δεν έγινε τίποτα. Συνεπώς, η προοπτική
κατασκευής των έργων για τη συνολική βελτίωση του άξονα έχει «πολύ δρόμο»
ακόμα. Και δεν είναι μόνο οι ελλείψεις ως προς τις απαραίτητες τεχνικές
μελέτες. Υπάρχουν οι ανάγκες επικαιροποίησης των υπαρχόντων μελετών και οι
προτεραιότητες των τοπικών εξυπηρετήσεων στις περιοχές της Φθιώτιδας που δημιουργούν
ένα ευρύ και ιδιαίτερο φάσμα απαιτήσεων.
Σύμφωνα με όλες τις
μέχρι σήμερα ενδείξεις το πρώτο τμήμα του άξονα θα ξεκινά δυτικά του οικισμού
Σταυρού του Δήμου Λαμιέων και παρακάμπτοντας το Λιανοκλάδι θα καταλήγει στο
Παλιούρι. Αυτό σημαίνει ότι θα διασχίζει το σύνολο της ενότητας που αναφέρεται
στο σύμπλεγμα των οικισμών «Αμούρι – Λυγαριά - Στύρφακα – Λιανοκλάδι - Ζηλευτό»
και είναι μία από τις πλέον ενδιαφέρουσες για τον πρωτογενή τομέα περιοχές της
Φθιώτιδας. Όπως ταυτόχρονα είναι και μία περιοχή παραμελημένη. Ως παράδειγμα δε
γνωρίζω εάν υπάρχει άλλη περίπτωση εύφορης εδαφικής έκτασης στη χώρα μας που οι
πέντε «πιλοτικοί» Αναδασμοί για τη διαχείρισή της να διαρκούν διάστημα
μεγαλύτερο των είκοσι (!!) ετών. Συντρέχουν βέβαια και άλλα ιδιαίτερα θέματα
όπως το γεγονός ότι η συγκεκριμένη ενότητα τέμνεται από τα δύο μεγάλα διεθνή
έργα της χώρας, τη νέα Σιδηροδρομική Γραμμή και τον αυτοκινητόδρομο Ε65. Η απρόσκοπτη
υποδοχή μίας ακόμα μεγάλης οδικής υποδομής διανομαρχιακού χαρακτήρα, είναι
εφικτή ; Εξετάσθηκαν όλα τα επιγενόμενα
προβλήματα -που στον πρωτογενή τομέα παραγωγής είναι πράγματι πολλά- από τους
αρμόδιους ;
Για την αντιμετώπιση τέτοιας φύσης θεμάτων και όπως
είναι ευνόητο προέχει πάντα η γνώμη των ειδικών και κυρίως των μελετητών ή
διοικητικών στελεχών που θα αναλάβουν την ευθύνη. Όμως πως γίνεται οι αρμόδιοι μέχρι
σήμερα να αδιαφορούν για την απαράδεκτη καθυστέρηση εκπόνησης των «πιλοτικών»
αναδασμών και τις αρνητικές συνέπειές της ;
Δεν θα έπρεπε να έχει αναζητηθεί μέχρι και η ύπαρξη ευθυνών ; Επίσης, πως
μπορεί να θεωρούν οι διοικούντες ότι μετά από τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα είναι
δυνατό να ισχύουν «αβρόχοις ποσί» οι προ 20ετίας σχεδιασμοί, να υπάρχει απεριόριστη
υπομονή και ανοχή ή να είναι επίκαιρες στο διηνεκές οι απαραίτητες προϋποθέσεις
για την κοινωνική αποδοχή των ατελέσφορων επιλογών τους ;
Η ενδεχόμενη, μετά από τόσα χρόνια, συνέχιση των παραπάνω
«πιλοτικών» Αναδασμών δε μπορεί να γίνεται ερήμην των τοπικών Κοινωνιών. Οι απόψεις
των κατοίκων και των παραγωγών που ασκούν τις δραστηριότητές τους στη
συγκεκριμένη ενότητα δε γίνεται διαχρονικά να παραγνωρίζονται. Οι υπεύθυνοι πρέπει
κάποτε να σοβαρευτούν εφαρμόζοντας όσα από την κείμενη νομοθεσία επιτάσσονται. Και
πάνω από όλα να έχουν την ευθιξία ώστε να διασφαλίζονται τα ελάχιστα. Όπως είναι η κοινωνική
αποδοχή των έργων και οι συμμετοχικές διεργασίες, που ποτέ δεν πρέπει να
παραμελούνται. Μπορεί να υπάρχουν δυσκολίες, κυρίως ως προς την τήρηση των
απαραίτητων διαδικασιών, όμως πως αλλιώς εξασφαλίζεται η ολοκληρωμένη
προσέγγιση των προβλημάτων ;
Στη Φθιώτιδα η κατάσταση που έχει διαμορφωθεί από
την κατασκευή και λειτουργία των μεγάλων έργων (ΠΑΘΕ, Σιδηροδρομική Γραμμή και
Ε65), πολλές φορές αναδείχθηκε ότι δεν είναι η καλλίτερη δυνατή. Η εξάρτηση της
λειτουργίας των τοπικών ή διανομαρχιακών υποδομών από τα διεθνή χερσαία δίκτυα
μεταφορών τα οποία διασχίζουν την περιοχή μας είναι δεδομένη. Παλαιότερα είχε
θεωρηθεί σκόπιμο οι μελέτες του δρόμου προς Καρπενήσι να αρχίσουν από το
Παλιούρι, επειδή εκεί κατέληγε το πεδινό τμήμα της τότε χάραξης του Ε65. Δυστυχώς
για την ενδοχώρα μας υπήρξαν αλλαγές και αυτό το ενδεχόμενο ακυρώθηκε. Όμως με
δεδομένη τη γενική κατεύθυνση της χάραξης του Ε65 ακόμα και σήμερα θα μπορούσε να
διερευνηθεί από τους εμπλεκόμενους η
δυνατότητα μεγαλύτερης αξιοποίησης του πεδινού τμήματος του Ε65 και ειδικότερα
στην περιοχή από τη Λαμία έως Στύρφακα. Θα μπορούσαν για παράδειγμα οι
αρμόδιοι να εξετάσουν την προοπτική ώστε η έξοδος του Ε65 προς Ευρυτανία να
μεταφερθεί δυτικότερα από την περιοχή του Σ.Σ. Λιανοκλαδίου και σε θέση που θα
κριθεί ως βέλτιστη, με προφανή τα ενδεχόμενα οφέλη. Όχι μόνο για την αμφίδρομη εξυπηρέτηση
υπερτοπικών κυκλοφοριακών κινήσεων του Ε65 (και κατ’ επέκταση του ΠΑΘΕ) από και
προς την Ευρυτανία ή τη Δυτική Φθιώτιδα, αλλά και για την οικονομία των έργων
κατασκευής του δρόμου «Λαμίας -Ζηλευτού -Παλιουρίου» και τις όσο γίνεται
μικρότερες πληγές στον παραγωγικό ιστό της περιοχής μας.
Όμως αυτά γίνονται πράξη όταν υπάρχουν ευέλικτες
διαδικασίες για αλλαγές σε επίπεδο δρομολογηθέντων επιλογών. Και επίσης αγαστή
διάθεση για την οικοδόμηση σχέσεων συνεργασίας μεταξύ των δημόσιων υπηρεσιών και
των υπεύθυνων παραγωγής των έργων παραχώρησης στη χώρα μας. Σε κάθε περίπτωση
βέβαια και παρά τις εύλογες επιφυλάξεις λόγω των χωρίς θετικό πρόσημο εμπειριών
από τη διαχείριση άλλων παρόμοιων θεμάτων, οι υπεύθυνοι έχουν τον πρώτο λόγο.
ΛΑΜΙΑ,
2 Νοεμβρίου 2018
