Μηχανικοί και αριστερόστροφες πολιτικές

Μηχανικοί και αριστερόστροφες πολιτικές ….

Πολύμοχθο αποδείχθηκε το έργο του κ. Σπίρτζη στο Υπουργείο Υποδομών. Διαφορετικά δε θα μπορούσε να εξηγηθεί η σπουδή έκδοσης του Π.Δ. 71 στις 3/7/2019 για τα «Μητρώα Συντελεστών Παραγωγής Δημοσίων και Ιδιωτικών Έργων, μελετών και λοιπών συναφών επιστημονικών Υπηρεσιών». Με πολλές όμως αντιρρήσεις ως προς την τακτική και ακόμα περισσότερες επιφυλάξεις ως προς το αποτέλεσμα.

Η διαδικασία που τηρήθηκε χαρακτηρίζεται εν πολλοίς βεβιασμένη. Το υπόψη διάταγμα δεν αναφέρεται -όπως θα έπρεπε- στο σύνολο των τεχνικών επαγγελμάτων. Και οι όποιες ρυθμίσεις του επί της ουσίας δεν επεκτείνονται στον τομέα των ιδιωτικών έργων με δεδομένο ότι από το ίδιο το διάταγμα καθορίζεται η συμμετοχή στα αντίστοιχα μητρώα να μην είναι υποχρεωτική (!). Πρόκειται δηλαδή για νομοθέτημα με προαιρετική δυνατότητα εφαρμογής. Βέβαια, όταν το έργο είναι πολύμοχθο και ο σκοπός του εξ ορισμού ανώτερος όλα δικαιολογούνται. Όπως είναι και η παράλειψη της διαβούλευσης με τη δυνατότητα έκθεσης απόψεων από τους αρμόδιους φορείς. Αλλά και η επιδεικτική παραγνώριση της προ διετίας (!!) γνώμης της Ενιαίας Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Συμβάσεων (ΓΝΩΜΗ 34/2017) που θα έπρεπε να ληφθεί υπόψη σε κάθε περίπτωση.

Έχοντας υπόψη τα παραπάνω, τα ερωτήματα που μπορεί να τίθεται είναι εύλογα. Γιατί η επίδειξη τέτοιου επιπέδου σπουδής από κάποιον απερχόμενο Υπουργό για την έκδοση ενός «κουτσουρεμένου» Διατάγματος ; Ποιοι είναι οι στόχοι που υπηρετούνται σε σχέση με το κοινό δημόσιο συμφέρον των Ελλήνων πολιτών και ποιες ζημιές θα είχαμε εάν σήμερα δεν ίσχυε το Π.Δ. 71 ;  Σε ότι αφορά τις ζημιές υπάρχει εύκολη απάντηση. Είναι σίγουρο ότι χωρίς το διάταγμα δεν θα υπήρχε καμία.

Ας μπούμε όμως και λίγο στην ουσία.  Σήμερα σύμφωνα με τα στοιχεία του Τ.Ε.Ε. αλλά και με βάση τα στατιστικά του κατακρεουργημένου τα τελευταία χρόνια Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (εργασιακά αντικείμενα των μελετητών και κατασκευαστών Δημοσίων Έργων), για την παραγωγική βάση των μηχανικών ισχύουν τα εξής :

·      Ένα μεγάλο ποσοστό των μελετητών και κατασκευαστών (περίπου 20%) διαγράφηκαν από τα οικεία μητρώα. 

·      Ένα ποσοστό μεγαλύτερο του 50% αδυνατεί να εκπληρώσει τις φορολογικές του ή ασφαλιστικές υποχρεώσεις με αποτέλεσμα να μη συμμετέχει στους διαγωνισμούς.

·      Οι διαθέσιμες πιστώσεις κατέληξαν να είναι της τάξεως του 10% της προ κρίσης εποχής

·      Οι εκπτώσεις που γενικά κινήθηκαν σε υπερβολικά υψηλά επίπεδα -προφανώς λόγω εργασιακών αναγκών και παρά τα ευχολόγια για εξορθολογισμό των προσφορών μέσω της αγοράς- δυστυχώς οδήγησαν στην ανακύκλωση των προβλημάτων.

Σε σχέση με αυτή την απογοητευτική πραγματικότητα οι προσπάθειες της πολιτείας για να οργανωθεί αξιόπιστα η αγορά των τεχνικών υπηρεσιών μέχρι σήμερα υπήρξαν σε κάθε επίπεδο αποτυχημένες. Θεωρήθηκε ότι θα μπορούσε να εξομαλυνθεί η κατάσταση με την εισαγωγή πρόσθετων ελέγχων και κάθε είδους μέτρων. Αρκεί να σημειωθεί ότι μόνο ο Ν. 4412/2016 αριθμεί ως κείμενο περισσότερες από 330 σελίδες… Και αγνοήθηκε παντελώς το επί της ουσίας πρόβλημα της απραξίας και της ασφυξίας λόγω εργασιακών αναγκών. Το Π.Δ. 71 διέπεται ακριβώς από την ίδια φιλοσοφία. Γραφειοκρατικά και σα να ζούμε την εποχή των «παχέων αγελάδων», εισάγει νέες «ρυθμίσεις», οι οποίες από τις επί δεκαετία υπολειτουργούσες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις των Μηχανικών είναι αδύνατο να τηρούνται. Με άμεση συνέπεια να αναγκασθούν σε έξοδο από το επάγγελμα όσοι ακόμα ανασαίνουν και κατάφεραν με χίλια ζόρια να διατηρηθούν στο χώρο.

Στην απέναντι όχθη οι μεγάλες εταιρείες και σχήματα φαίνεται ότι προστατεύονται. Οι αντοχές των μεγάλων επιχειρήσεων στην τήρηση πρόσθετων υποχρεώσεων θεωρούνται δεδομένες και η διατήρηση / ενίσχυσή τους φαίνεται εκ των πραγμάτων διασφαλισμένη.

Με βάση το μοντέλο της οικονομικής μας ανάπτυξης, η ύπαρξη των μεγάλων εταιρειών δε μπορεί από κανένα να αμφισβητείται. Θα μπορούσε ίσως αυτό να γίνεται από πολιτικούς της αριστεράς που τους διαπνέουν «κρατικίστικες» αντιλήψεις ή δεν έχουν προλάβει να μεταλλαχθούν. Από τη συντριπτική πλειοψηφία των Μηχανικών πάντως ποτέ δεν υπήρξε, ούτε και σήμερα φυσικά υπάρχει, κάποια αντίρρηση για την ανάπτυξη των μεγάλων εταιρειών στη χώρα μας. Πάντα όμως με τις αυτονόητες προϋποθέσεις. Όπως είναι για παράδειγμα το ότι η ανάπτυξη αυτών των εταιρειών δεν θα έπρεπε να εξαρτάται από πολιτικές διάρρηξης του κοινωνικού ιστού και διάλυσης των παραγωγικών μας δομών που λειτουργούν από χρόνια. Ούτε να συνδυάζεται με αλήστου μνήμης κακεντρέχειες σαν το «όσο λιγότεροι, τόσο καλλίτερα».   

Η συμβολή του κλάδου των Μηχανικών στην αναπτυξιακή πορεία της χώρας, ιδιαίτερα κατά τη μεταπολεμική περίοδο, είναι σε όλους γνωστή. Η τεχνογνωσία που αναπτύχθηκε και οι υψηλού επιπέδου υπηρεσίες που η Κοινωνία μας μπορούσε -και βεβαίως μπορεί- να απολαμβάνει, αναγνωρίζονται διαχρονικά. Στις μέρες μας όμως και με κύρια αιτία τη μακροχρόνια οικονομική μας δυσπραγία, τα θέματα αυτά έχουν διαφορετική ανάγνωση. Η τραγική μείωση του ΑΕΠ την περασμένη 10ετία συνδυάσθηκε και με τον καταποντισμό των τεχνικών επαγγελμάτων. Οι δραστηριότητες των Μηχανικών έχουν επωμισθεί πολύ μεγάλο μέρος από τις επιπτώσεις της οικονομικής κρίσης. Τεχνογνωσία και παραγωγικές μονάδες που χρειάσθηκαν χρόνια για να αναπτυχθούν, καταστράφηκαν. Επιχειρήσεις που «στήθηκαν» με μόχθο πολυετή και εργασιακές προσπάθειες συνεχόμενων οκταώρων, ρίχθηκαν στον καιάδα μιας οικονομικής και θεσμικής κρίσης που για τη χώρα μας δεν έχει ιστορικό προηγούμενο. 

Απέναντι σε αυτή την κατάφωρα άδικη πραγματικότητα για τους Μηχανικούς και όλα τα υπόλοιπα επαγγέλματα της πυραμίδας των τεχνικών υπήρξαν πρωτοβουλίες της πολιτείας και ποιες ήταν αυτές ; Μία πρώτη χαρακτηριστική αντίδραση αφορούσε τη μείωση των διαθέσιμων πιστώσεων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων (Π.Δ.Ε.) στο 10% της προ κρίσης εποχής. Και στη συνέχεια, ιδιαίτερα μετά το 2015, επιλέχθηκε να «εισαχθούν» με διάφορους τρόπους (π.χ. Ν.4412/16) κάθε είδους γραφειοκρατικοί έλεγχοι ή πρόσθετα μέτρα, λες και έτσι θα μπορούσε να βρεθούν λύσεις στα προβλήματα.    

Τα αποτελέσματα και οι κίνδυνοι από αυτή την απίθανη αγνωμοσύνη, κυρίως των μέχρι πριν από ένα μήνα κυβερνώντων, είναι πλέον ορατά. Βαδίζουμε με μαθηματική ακρίβεια στην αποσύνθεση ενός παραγωγικού ιστού που άλλες χώρες θα ζήλευαν για την ύπαρξή του. Παρά τις μέχρι σήμερα ασύγκριτα μεγάλες -σε σχέση με τους άλλους τομείς- κλαδικές θυσίες. Και χωρίς κανένας να σταθμίζει το συνεπαγόμενο δημόσιο κόστος, σε βάρος της κατασκευής των δημόσιων υποδομών μας και όχι μόνο.  

Για την ανατροπή αυτής της καθόλα άδικης και ζημιογόνας κατάστασης, από την πλευρά των Μηχανικών χρειάζονται συλλογικές προσπάθειες. Με προτάσεις, θέσεις και απόψεις πλήρως τεκμηριωμένες αλλά και την ανάλογη διάθεση των θεσμικών μας εκπροσώπων για να πείσουν με αδιαμφισβήτητα στοιχεία τους κυβερνώντες. Και επειδή το ερχόμενο  Φθινόπωρο έχουμε τις προγραμματισμένες εκλογές του Τ.Ε.Ε. ας ευχηθούμε ότι το πρόβλημα δεν θα αφεθεί στην τύχη του.

                                                                                                ΛΑΜΙΑ, ΙΟΥΛΙΟΣ 2019